19 januari 2021 | Tip van Lotte

Stel je voor: het is koud en donker buiten, misschien sneeuwt het zelfs, en jij zit binnen met een kop warme chocolademelk en een deken op de bank. Dit is het perfecte moment om 'De Beer en de Nachtegaal' te lezen. Deze coming-of-age roman sleurt je mee naar een sprookjesachtige, winterse versie van het middeleeuwse Rusland.

Het verhaal speelt zich af in een afgelegen dorpje in de noordelijke Russische bossen, waar de orthodox-christelijke bewoners nog altijd offers achterlaten voor de lokale beschermgeesten. Vasja, de rebelse dochter van de landheer, kan deze wezens als enige ook echt zien. Maar wanneer een nieuwe priester naar het dorp komt, de beschermgeesten afdoet als duivels, en de bewoners beveelt om hun oude heidense praktijken te staken, wordt de winter wel heel erg donker en koud. Het is aan Vasja om haar dorp te redden.

Dit boek heeft alle elementen van een traditioneel sprookje: een donker bos, een boze stiefmoeder, pratende dieren en fantastische wezens uit de Slavische mythologie. Toch is het erg literair en realistisch geschreven. Door verschillende historische aspecten zoals de dreiging van Mongoolse hordes en de groei van de orthodoxe kerk in het verhaal te verweven, wordt het verhaal resoluut in onze wereld geplaatst. Vasja heeft als meisje te leven met het lot om uitgehuwelijkt te worden of naar een klooster te worden gestuurd, ook al heeft ze een liefhebbende vader. Daarnaast strekt het plot zich over een lange tijd uit en wordt er vanuit verschillende perspectieven geschreven. Hierdoor zijn de personages nooit zwart of wit, zoals in een klassiek sprookje: ook de gemene stiefmoeder en de gevaarlijke priester wekken empathie op.

Katherine Arden is een echte verhalenverteller, en ze weet zo te schrijven dat 'De Beer en de Nachtegaal' tegelijkertijd modern en eeuwenoud aanvoelt. Dit is het bewijs dat sprookjes ook voor volwassenen zijn.

Lotte
Titelbeschrijver bij de Koninklijke Bibliotheek

Ik lees vooral veel historische romans en literatuur met een magisch tintje. Ook houd ik erg van verhalenbundels en lees ik graag populair-wetenschappelijke boeken over allerlei uiteenlopende onderwerpen. Tot mijn favoriete schrijvers behoren Neil Gaiman, Donna Tartt, Toon Tellegen en Philip Pullman. 

Recente favorieten van mij zijn 'Folk' van Zoe Gilbert, waardoor ik werd meegenomen naar een hele sprookjesachtige, maar ook naargeestige wereld, en 'Wolkenatlas' van David Mitchell, een meeslepend verhaal met een heel erg bijzonder concept.